ՄԱՏՅԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹՅԱՆ - ԲԱՆ ԻԳ

ՎԵՐՍՏԻՆ ՅԱՒԵԼՈՒԱԾ ԿՐԿԻՆ ՀԵԾՈՒԹԵԱՆ ՆՈՐԻՆ ՀՍԿՈՂԻ ԱՌ ՆՈՅՆ ԱՂԵՐՍ ՄԱՂԹԱՆԱՑ ԲԱՆԻ

Ի ԽՈՐՈՑ ՍՐՏԻՑ ԽԱՒՍՔ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ

Ա 
Տէր Աստուած ամենայնի, զաւրաւոր յամենայնի,
Անպարագիր, անվայրափակ տեղի ամենեցուն,
Բոլոր իսկութեամբ հուպ յամենեսին,
Անուրեք վայրից, եւ չիք սահման առանց քո,
Ո'չ երեւեալ երբէք եւ ո'չ տեսականութիւն առանց քո ծագման լուսաւոր:
Փառք ահաւորութեան, անուն անհասութեան, կոչումն մեծութեան,
Ձայն անբաւութեան, իսկութիւն անքննութեան,
Անմատչելի հեռաւոր եւ անընդմիջելի մերձաւոր,
Տեսող հեծութեան, նկատիչ թշուառութեան,
Մաւտակաց թախծութեան, ամենաբոյժ հնար անճարութեան,
Հայր գթութեանց, ծագող ողորմութեան, Աստուած մխիթարութեան: 


Բ 
Հայեա'ց, Տէր, ողորմութեամբ ի պատկեր վշտաց դառնութեան
Բազմավտանգ կրիցս կարեաց, զոր հանդէպ քո տարածանեմ,
Կցորդակի'ց լեր բժշկապէս,
Եւ մի' ի խոյզ ընտրութեան կոչեր դատաւորաբար:
Արդարեւ մեծ է վտանգ տարակուսանաց ցաւոց այսր վարանման,
Յորժամ իցէ մարմինն մեղաւք գրաւեալ,
Եւ անձն` ի գործոց չարեաց ոչ մեկուսացեալ,
Գործնականացն գործի` սովորութեամբն կարեաց կապեալ,
Զանգուածն հանդերձանաց` մահացու կրիւք շաղախեալ,
Զգայութիւն սրտին իմաստից` խեթիւ խոցոտեալ,
Ակնկալութիւն բարեացն` բնաւին բարձեալ,
Եւ ի բանականութեանն` ընդ անասունս դասակարգեալ,
Եւ զազիր գարշութիւն` ընդ գոյութեանն շարամանեալ,
Եւ տեսականացն ողջ ելով` իմանալիքն վիրաւորեալ,
Եւ ի սաստկութենէ յանցմանցն յիշատակի` յաւէտ յուսահատեալ,
Եւ տագնապաւ նախագործելոցն` միշտ տարակուսեալ,
Եւ յստակութիւն աղերսին` իսպառ պղտորեալ,
Եւ խղճիւ մտացն յուզմանց` կրկին ճենճերեալ,
Եւ ձեռն ի մաճի գործոյն` զյետնոցն հետազաւտեալ,
Եւ կերպ ի յառաջ դիմեալ` ոտք ի վերջ կոյս յետահարեալ,
Եւ գիտութեամբ էիցն` ի չէիցն միշտ խաբեցեալ,
Եւ ի մտացն մարտ` ի փոքունցն յաղթահարեալ,
Եւ ի թառանչ սրտին` հագագին դուռն հրդեհեալ,
Եւ խոնաւ զաւրութիւն քմացն` ամենայն ուրեք տոչորեալ,
Եւ անարեւ միգով` յամենայն մասանց պարփակեալ,
Եւ լայնութիւն ակնկալութեանն` ամենեւին իսպառ ամփոփեալ,
Եւ անբերելեացն տոյժ` ի զգալիսն տպաւորեալ,
Եւ եղկութիւն կորստեանն` ի յուշ անդ եկեալ,
Եւ դատակնիք հատուցմանն` ի դիւանի մտացն գրեցեալ,
Եւ բարերարին ակն` ի ցասումն իմն երեւեցեալ,
Եւ լոյսն բնութեամբ` զանգուածոյ հողոյս զայրացեալ,
Եւ ահաւորութիւն էին` ընդ փոքրկութիւն բնութեանս ընդհարեալ,
Եւ միշտ որոտմամբ բանից` բանաւոր մոխրոյս բարկացեալ,
Եւ իրաւանցն վիմաւք` զարժանիս մահու կոշկոճեալ,
Եւ որ իմն է տաղանդ` յանառակս աստէն կորուսեալ,
Եւ պատուական իրին ստացուած` իբրեւ անարգ յերկրի թաղեալ,
Եւ տաժանմանցն արգասիք` ծուլութեանն մթով ծածկեալ,
Եւ իբր զի բաց բարձեալ նշմարան ճրագի` չերեւեալ,
Եւ պատասխանարան լեզուիս` յիրաւանցն աւտար` կարկեցեալ,
Եւ անհամբոյր շրթանցս դրութիւն` աւրինաւոր դատմամբ պապանձեալ,
Եւ յուզմունք մտացս` ի զանազան մասունս ցնդեալ,
Եւ զկեալն ի վերայ աւգտին` ոչ ինչ գիտացեալ,
Եւ ի կշռութիւն բարւոյն ընտրութեան` յիմար երեւեալ,
Եւ ընթացք ելիցն` նահանջմամբ չարին խափանեալ,
Եւ վառարան իւղոյն` աճիւնովն հնոցի լցեալ,
Եւ անուանս գիր` ի կենաց մատենէն եղծեալ,
Եւ կշտամբանք ընդ երանութեան` անդ արձանացեալ: 

Գ 
Եթէ զինուոր տեսանեմ` մահու ակն ունիմ,
Եթէ պատգամաւոր` խստութեան,
Եթէ մատենագէտ` մուրհակի կորստեան,
Եթէ աւրինաւոր` անիծից,
Եթէ աւետարանական` փոշւոյ ոտիցն թաւթափելոյ,
Եթէ բարեկրաւն` յանդիմանութեան,
Եթէ ապառում` կսկծման:
Եթէ ջրովն ընտրութեան փորձիմ` խորտակիմ,
Եթէ դեղ ինչ դատման ձգեմ` սատակիմ:
Եթէ բերս նկատեմ բարութեան`
Ի կարծեաց չարեացս փախնում,
Եթէ ձեռն համբարձեալ` կորանամ,
Եթէ փոքր ինչ խրտուիլ` սարսեմ,
Եթէ սակաւ մի թնդիւն` ընդոստիմ:
Եթէ ի խրախճանս ըմպելեաց հրաւիրիմ` դողամ,
Եթէ մեծիդ յանդիման լինիմ` սարսափեմ,
Եթէ ի հարցումն բանի կոչիմ` կարկիմ,
Եթէ իրաւամբք քննիմ` համրանամ: 

Դ 
Արդ, այսքան ամենաթշուառ եւ ողորմագին տարակուսանացս,
Ի վերայ միմեանց բարդելոց,
Որք զստորեւ զգայականաց սրտիս գոյութեան ի ներքուստ անդուստ
Անբժշկական ցաւաւք, աներեւակի նետիւք խոցոտեալ,
Անարտաբերելի, մշտակիր, յարամնաց, հանապազամուխ
Բեւեռեալ աստուստ ընդ հոգւոյս,
Լցեալ շարաւով, կրկին հարուածով,
Վտանգ սատակման մահու գուշակին:
Թարախ մթերից, պատեալ զերկաթով, գաղտնեացս ծածուկք
Ազդեն ինձ տագնապս` վէրս պահեալս անխնամարկելիս
Ընդ ելս շնչոյս տուրեւառութեան,
Յորոց նեղութեանց չարաչար ճնշեալ աղաղակ ձայնիս,
Խառնեալ արտասուաւք, կողկողագին թախծանաւք հոգւոյ,
Բարեգործիդ հնարաւորութեան`
Յերկրաստեղծիցս նահատակաց ընդ իմ մաղթողաց յերկինս առաքեմ:
Վերջին հեծութեամբս եւ ես ընդ նոսին
Արտասուաւք ողբոց, ամենեքումբք նուիրողաւք,
Զաղերսանս ըղձիցս ի ստորնայնոցս աստի յերկինս առաքեմ:
Շնորհեա', Տէր, անդորրութիւն կենաց հանգստեան
Ողորմելի վաստակեցելոյս ի յընդունայն երկրագործութեանս,
Համայնդ յամենայնում, ամենայնիւ ստացեալ քեզ փառս:
Ամէն:

Ա 

Տե՜ր, Աստված ամենայնի և զորավոր 

ամեն բանում, 

Տե՜ղ անպարագիր և անվայրափակ, 

Բոլո՜ր իսկությամբդ ամենքին մոտիկ, 

Ամենուր ես դու, և չկա ոչ մի սահման 

առանց քեզ: 

Չես երևում երբեք, բայց առանց լույսիդ 

չի տեսնվում ոչինչ, 

Ո՜վ ահավոր փառք և անհաս անուն, 

Մեծության կոչում, ձայն անբավելի, 

Իսկություն անքնին, անմատչելի հեռավոր 

և անընդմիջելի մերձավոր, 

Տեսնող` հեծության և նկատիչ` 

թշվառության, 

Տխրության այցելու և ամենաբույժ հնար` անճարության, 

Հայր գթության, ծագող ողորմության և Աստվա՜ծ մխիթարության: 

Բ 

Տե՜ր, ողորմությամբ նայիր բազմավտանգ 

ախտերի դառնավիշտ իմ պատկերին, 

Որ քո հանդեպ եմ տածում ահա՛: 

Կարեկից եղիր ինձ բժշկապես և ոչ թե 

որպես քննիչ-դատավոր: 

Արդարև մեծ է տագնապն այս ցավատանջ 

տարակուսանքի և վարանման, 

Երբ մեղքով է տարված մարմինն 

ամբողջովին, 

Իսկ հոգին չի մեկուսացած չար գործերից, 

Երբ զգայարանքները կապկապված են 

մոլորությունների սովորությամբ, 

Եվ զանգվածը շաղախված է մահացու 

կրքերով. 

Երբ սրտի զգայությունը խայթերո՜վ է 

խոցոտված, 

Եվ բարիքների ակնկալությունն իսպառ 

վերացած. 

Երբ բանականությամբ հանդերձ` 

անասունների շարքն է դասված, Եվ գոյության հետ զազրելի 

գարշություններ են շարամանված. 

Երբ արտաքնապես թեև առողջ, սակայն 

ներքնապես է վիրավորված 

Եվ հիշելով իր մեղքերը սաստիկ` 

հուսահատության է միշտ մատնված. 

Երբ որ նախապես գործած մեղքերի 

տագնապումներով է տարակուսված, 

Եվ աղոթքի հստակությունն իսպառ 

պղտորված. 

Երբ խղճմտանքը խռովանքներով է հույժ տոչորված 

Եվ ձեռքը մաճին` հետևի գործերն 

հետազոտելով է միտքն զբաղված

Երբ դեմքով դեպի առաջ է դիմում, 

ոտքերով` դեպի հետև ընկրկած 

Եվ գիտենալով հանդերձ ճշմարիտ 

գոյությունները, անգոներից է 

շարունակ խաբված 

Եվ մտքի մղած մարտերի մեջ միշտ 

փոքրություններից է 

 հաղթահարված, 

Եվ սրտի սաստիկ հառաչանքներից 

հագագի դուռն է համակ հրդեհված. 

Երբ ամենուրեք` խոնավությունն է քիմքի տոչորված 

Եվ ամեն կողմից անարև մեգով է 

շրջապատված. 

Երբ ակնկալության ընդարձակությունն է իսպառ ամփոփված, 

Եվ անտանելի տառապանքներն են 

զգայարանների վրա դրոշմված. 

Երբ որ կորստյան եղկելիությունն է 

մտաբերված, 

Եվ հատուցումի դատավճիռն է մտքի 

դիվանում արձանագրված. 

Երբ բարերարի աչքն է զայրալից երևույթ առած, 

Եվ լույսը խնդությամբ հողազանգվածիս 

դեմ է զայրագնած. 

Երբ որ Աստուծո ահավորությունն 

փոքրիկ էությանս հետ է ընդհարված 

Եվ իր խոսքերի որոտումով միշտ` 

բանավոր մոխրիս դեմ է բարկացած, 

Երբ արդարության իր քարերով նա մահվան արժանուս է միշտ 

քարկոծած, 

Երբ որ ինձ տրված տաղանդը այստեղ 

անառակության մեջ եմ կորցրած, 

Եվ իմ պատվական ստացվածքն իբրև 

անարգ անարժեք` հողի տակ է 

թաղված. 

Երբ ողջ արգասիքն իմ աշխատանքի` 

ծուլության մութով է ծածկված 

Եվ չի երևում ճրագի լույսի պես հեռու 

տարված, 

Երբ իրավազուրկ պատասխանարանն է 

լեզվիս կարկամած, 

Եվ իմ անհամբույր բարբառող շուրթերս 

իրոք արժանի կերպով 

պապանձված. 

Երբ հուզյալ միտքս ամեն ուղղությամբ 

ցրիվ է եկած 

Եվ օգտակարին հասու լինելու անկարող դարձած, 

Եվ լավն ու բարին ընտրելու կշռի մեջ 

հիմարացած. 

Երբ ճանապարհը չարի արգելքով է 

խափանված, Եվ վառարանն է յուղի` հնոցի մոխիրով լցված. 

Երբ կենաց մատյանից իմ անվան գիրն է 

ջնջված, 

Եվ երանության փոխարեն այնտեղ 

կշտամբանք գրված:

Գ 

Թե զինվոր եմ տեսնում` սպասում եմ 

մահվան. 

Թե պատգամավոր` խստության. 

Թե գրագիր` կորստյան մուրհակի. 

Թե կրոնավոր` անեծքի. 

Թե ավետարանիչ` ոտքի փոշին 

թոթափելու. 

Թե բարեկրոն` հանդիմանության. 

Թե անզգամ` կսկծանքի. 

Եթե փորձվեմ ջրով` կխորտակվեմ

Եթե մի դեղ քննության առնեմ` 

կսատակեմ. 

Թե բարիք տեսնեմ, կասկածելով չար 

գործերիցս` կփախչեմ.  

Թե բարձրացած մի ձեռք` կկորանամ. 

Թե խրտվիլակ փոքրիկ` կսարսեմ. 

Թե լսեմ թնդյուն մի թեթև` կընդոստնեմ 

Թե կերուխումի հրավեր ստանամ` 

կդողամ. 

Թե մեծիդ ներկայանամ` կսարսափեմ. 

Թե հարցաքննության կանչվեմ` 

կկարկամեմ. 

Թե իրավամբ քննվեմ` կհամրանամ:

Դ

Արդ, իրար վրա բարդված իմ այսքան 

տարակույսները ամենաթշվառ և 

ողորմագին, 

Որոնք ի ներքուստ խոցում են սիրտս 

անբույժ ցավերով, նետերով անտես, 

Եվ բևեռվելով անարտաքսելի` նրանք 

հոգուս հետ հանապազամուխ ու 

հարամնաց, 

Եվ շարավներով լցնելով հոգիս, 

հարվածելով միշտ` 

Սատակիչ մահվանս վտանգն են սաստիկ նախագուշակում 

Իր ներսը մխված երկաթը պատող կույտը թարախի, 

Տագնապը ծածուկ ու մեջս պահված վերքերն անդարման 

Իմ շնչառության միջոցին սաստիկ ցավ են պատճառում: 

Ուստի և նրանց նեղություններից 

չարաչար ճնշված, 

Թախծալից հոգուս ձայնով բարձրագոչ և աղերսախառն իմ արցունքներով 

Ինձ համար նաև աղոթող բոլոր 

նահատակների հետ այն 

երկրաստեղծ, 

Եվ հեծությամբ ողբակից նրանց 

արտասվանվեր իմ այս ողբերով, 

Ըղձակաթ աղերսն իմ` Բարեգործիդ 

ամենահնար` 

Երկրիցս դեպի երկինքը, ահա՛, առաքում եմ քեզ: 

Շնորհիր, ո՜վ Տեր, հանգիստ ու խաղաղ 

կյանք ողորմելի վաստակյալիս, 

Ինձ, որ ընդունա՜յն եկրագործեցի. 

Ո՜վ համայնդ դու ամեն ինչի մեջ, 

քեզ փա՜ռք հավիտյան: