ՄԱՏՅԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹՅԱՆ - ԲԱՆ ԼԴ

ՎԵՐՍՏԻՆ ՅԱՒԵԼՈՒԱԾ ԿՐԿԻՆ ՀԵԾՈՒԹԵԱՆ ՆՈՐԻՆ ՀՍԿՈՂԻ ԱՌ ՆՈՅՆ ԱՂԵՐՍ ՄԱՂԹԱՆԱՑ ԲԱՆԻ
Ի ԽՈՐՈՑ ՍՐՏԻՑ ԽԱՒՍՔ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ
Ա 
Արդ, առ այսոքիկ թշուառացեալ շնչոյս իմոյ իղձք եւ առ քեզ դաւանութիւնք յարմարականք, որ բովանդակես բանիւ զամենայն, Աստուած, զոր ի նախնին ճառեալ` եւ յերկրորդումս ցուցից: 
Իսկ յանդիմանութիւնս գրաբանականս` ի կոյտս բազմութեան ազգաց եւ թարգմանութիւնս ժողովրդոց, զայս արգահատութիւնս մաղթողականս նուիրեցի, զոր ներքնաշարեալքդ սահմանադրեն գոհաբանութիւնք:

Բ 
Աղաչեմ զանփոփոխելի տէրութիւն ամենազաւր Հոգւոյդ հզաւրի, առաքեա' զցաւղ քաղցրութեան քոյ եւ բարեգործեա' ի յանձին եւ յիշխանական ազդման զգայութեան զամենալից շնորհ բազմապարգեւ քո ողորմութեան: 
Եւ հերկեա' զբանական անդաստան մարմնեղէն կարծրացեալ սրտիս` յընդունակութիւն արգասեաց հոգեւոր սերմանդ: 
Քում ամէնիմաստ էութեանդ խոստովանիմք զամենայն պարգեւս ի մեզ ծաղուսուցանես վարդապետս, բարբառեցուցանես համերս եւ բանաս զկեալ եւ աճեցեալ, որ ձեռնադրես առաքեալս, լցուցանես մարգարէս, փակեալ ականջս խլից, որպէս ազգակիցն քո` էակիցն Հաւր անդրանիկն Որդի, քոյին գործակցութեամբ ներգործելով զայս ամենայն, քարոզեաց զքեզ Աստուած հաւասարակից իսկութեանդ Հաւր:
Շնորհեա' եւ ինձ` մեղաւորիս խաւսել համարձակութեամբ զկենդանարար խորհուրդ աւետեաց Աւետարանիդ` հետեւել արագաթռիչ ընթացիւք մտաց ընդ անհուն ասպարէզս քոյինաշունչ կտակարանաց: 
Եւ ի մատչել իմ ի գլուխ հանդիսի մեկնութեան բանի` նախաժամանեսցէ' առ իս գթութիւն քո` խաւսելով յիս զարժանն եւ զպիտանիսն եւ զհաճոյսն քո ի ժամանակի, ի փառս եւ ի գովեստ աստուածութեանդ քոյ եւ ի լրութիւն շինութեան կաթողիկէ եկեղեցւոյ:
Կարկառեա' ի վերայ իմ զամենամերձ աջ քո եւ զաւրացո' զիս շնորհաւք գթութեանդ քոյ, փարատեա' ի մտաց իմոց զմէգ մթութեան մոռացութեան` ապաքինեալ ընդ նմին զխաւար մեղաց, ամբառնալ ուշիւ իմաստիցս ի կենցաղոյս երկրէ ի բարձունս: 
Լուսաւորեա' ի յիս վերստին զծագումն անստուեր հրաշից գիտութեան աստուածութեանդ քոյ, հզաւր, արժանի լինել առնել եւ ուսուցանել` յաւրինակ բարեաց աստուածասէր լսողաց: 
Եւ քեզ ամենայն փա՜ռք յամենայնի` ընդ Հաւրդ ամենակալի եւ ընդ Որդւոյդ միածնի եւ բարերարի այժմ եւ յանվախճան յաւիտեանս: Ամէն:


Գ 
Իսկ զհաւատոյ սահման բանի ընտրութեան շնորհի կենաց կանոնի առ համագոյ Սուրբ Երրորդութեանն զայս վարդապետեցի, զոր շաւիղ կարգիդ վերանկարէ:
Խոստովանիմք եւ դաւանեմք, պաշտեմք եւ երկրպագեմք զզուգափառ միութիւն ամենասուրբ Երրորդութեանն. աստուածութիւն անճառ, միշտ բարի, նոյնագոյ, հաւասարապատիւ, անհաս իմաստից թեւոց սլացման, ի վեր քան զաւրինակ եւ անդր քան զնմանութիւն, գերազանց գոլով սահմանի անպարագիր բացարձակութեամբ, յառաջ քան զհիմն յաւիտեանցս անտարրափակ էութեանց, ստեղծականացս կարգաց, աւրհնաբանութեամբ անթարգմանելեաւ, ամենահարուստ մեծութեամբ յաւէտ պսակեալ. հաստիչ ժամանակաց եւ որ ի ժամանակի են կերպաւորեալք, ինքն պատճառ հանդերձիչ եւ յարմարապէս յաւրինիչ տեսականաց եւ աներեւութից. ո'չ անուամբ չափեալ եւ ո'չ յորջորջմամբ նշանակեալ, ո'չ որակութեամբ նմանեալ եւ ո'չ քանակութեամբ կշռեցեալ, ո'չ աւրինակաւ ձեւացեալ եւ ո'չ որպիսութեամբ ծանուցեալ, ո'չ ի թերութենէ տարածեալ եւ ո'չ ի լրմանէ ամփոփեալ, ո'չ ուրեք երբեքի գրաւեալ եւ ո'չ ի տեղւոջ վայրի երեւեալ:

Դ 
Հայր գթութեանց, ունող ամենայնի եւ Աստուած հանուրց, որ յերկնի եւ որ յերկրի, բաց ի Բանէն միայնոյ, որով զամենայն ինչ ունի, ստեղծիչ եւ տուիչ շնչոց ամենից, բաց ի Հոգւոյն իսկակցէ, որով զհամայնն կազմեաց:

Ե 
Մինն յերջանկափառ, համազաւր ահաւորութենէ երիցն անձնաւորութեանց, խոնարհեալ ի վերուստ` աստուստ ի ստորինս, որ էրն իսկ ի բնէ անբաժ ի ներքնոցս` անկապուտ մնալով փառացն աթոռոյ եւ անկարաւտ` դիմացն ծնողին սիրոյ, մտեալ ի սենեակ կուսին արգանդի պարզաբար եւ ելեալ անտի յաւդաւորաբար մարմին էապէս անորոշելի, անթերի մարդկութեամբն եւ անպակաս աստուածութեամբն. մի Որդի Հաւրն միայնոյ եւ միածին անդրանիկ Աստուածամայր Տիրածին կուսին, Արարիչն յեղականումն մարդ ելով ճշմարիտ սկզբնածին: Ահա ոչ զկնի եղելոց երկրաստեղծիցս նմանութեան, այլ նոր եւ չքնաղ, թագաւորաց վեհափառ, որ ո'չ ցուցաւ ի դարս եւ ո'չ գոյացաւ ի ժամանակս, անդրանիկ, ըստ սաղմոսողին, քան զամենայն թագաւորս երկրի, անապական խառնութեամբ կերպացեալ զմերս ի մարմնի, ըստ աւրինի հոգւոյ` ընդ մարմնոյ, եւ ոսկւոյ` ընդ հրոյ, եւ կամ, յայտնապէս իսկ ասել, լուսոյ` ընդ աւդոյ, ո'չ փոփոխեալ եւ ո'չ անջատեալ:

Զ 
Նոյն ինքն, եկեալ կամաւորութեամբ ի խաչն մահու, իբր զգառն անարատ ի սպանդ վարեցաւ եւ հանդերձեաց զաւրեղ ինքնիշխանութեամբ զարարածոց իւրոց փրկութիւն. չարչարեալ իսկութեամբ կենդանեաւք` եդաւ ի շիրմի անորոշելի յաստուածութենէն. եռաւրեայ թաղմամբն ի դժոխս սանդարամետականացն վհատելոց բանտարգելիցն քարոզեալ ցուցաւ նորոգումն եւ լոյս: 
Եւ աւարտեալ զտնաւրինականացն զփրկանաւորն զտնտեսութիւն` աստուածապէս վերակենցաղեաց, եւ կառավարեալ ի թեւս հողմոց, ելեալ ի քերոբէս` ամպով անքննութեան ծածկեցաւ. համբարձեալ գեր ի վերոյ ամենայն երկնի` նստաւ ճոխութեամբ յաթոռն իւրական սկզբնաժառանգ Հաւրն հաւասարութեան, յորմէ եւ բնաւ իսկ ոչ մեկուսացաւ` անկորուստ առեցելովն եւ աննուազ սեպհականաւքն: 
Որով եւ եկեսցէ ի դատաստան հատուցման` քննել զծածկեալսն կշռութեամբ չափոյ արդար իրաւանց, որում սպասեմք եւ յոր աղաւթեմք, հաւատացեալք յամենայնի ամենայնիւ ամենակալ տէրութեան նորա, որ արդարեւ մինն է միայն ի միայնոյն` ի միոյն փառակցութիւն յաւիտեան երկրպագեալ:

Է 
Բարեբանեմք միշտ եւ աւրհնեմք ընդ Որդւոյ եւ Հաւր եւ զՀոգի էութեան նոցին, ամենազաւր, ճշմարիտ, կատարեալ եւ սուրբ, որ յանէից գոյացոյց զբոլոր եղեալքս ամենայն. ինքնագործ, հոմիշխան երկուցն եւս ընդ նմին անեղծ եւ անսահման թագաւորութեան. որ ինչ պատճառն առաջին եւ Բանն ահաւոր նորին ինքնութեան, նոյն ինքն եւ Հոգին բարձրացեալ. բարի ինքնակալ, ամենից բաշխիչ զՀաւրն պարգեւս` ի գովեստ անուան փառաց միածնին: 
Որ ազդեաց յԱւրէնսն, շնչեաց ի մարգարէսն, փչմամբ ազգակցին տպաւորեցաւ յառաքեալսն, կերպիւ աղաւնւոյ ցուցաւ ի Յորդանան` ի մեծութիւն փառաց եկելոյն, փայլեաց ի գիրս աւանդականաց, արար հանճարեղս, զաւրացոյց իմաստունս, լցոյց վարդապետս, աւծ արքայութիւնս, աւժանդակեաց թագաւորս, ետ վերակացուս, հրամանատրեաց փրկութիւնս, շնորհեաց ձիրս, հանդերձաւորեաց քաւութիւնս, զմկրտեալսս ի մահն Քրիստոսի ի բնակութիւն իւր մաքրազարդեաց. զոր` Հայր եւ Որդի, զնոյն եւ Հոգին ներգործեաց, եւ ինքն է Աստուած, խնկեալ տիրապէս ամենայն յամենայնի:

Ը 
Քանզի ոչ նախաթուելովն յԵրրորդութեանն ոք մեծ ինչ, քան զմիւսն, եւ կամ զկնի անուանիլն` նուաստագոյն առ նմանն, եւ կամ ի մինն ասելով` խառնակութիւն գոլ դիմացն, եւ կամ յերիցն տրոհումն` ուրոյնութիւն ել կամացն: 
Քանզի անմեծար Հայր ամենայնիւ, եթէ ոչ զԲանն ունիցի ինքեան զաւրութիւն, որպէս ոչ գոլով ընդ նմա Հոգւոյն` անհագագ ոմն եւ անկենդան եւ առ ամենայն հրաման նուազեալ: 
Իսկ Բանն, եթէ ոչ անուամբ Հաւրն ծանիցի, որբ ոմն եւ կամ լքեալ եւ կամ ի մահացուէ ումեմն ոչէի: Որպէս եւ Հոգին, եթէ ոչ ի պատճառէն նշանակեսցի, ապաշուք ոմն թափառեալ եւ իբր զշունչ ինչ անդասելի: 

Թ 
Այլ եթէ ոք հակաճառական բանիւ յաւակնի կապտել զՀայր ի յիւրմէ Բանէն, որ թէ էր երբեմն, յորժամ եւ չէր, եւ անբանութեան բամբասանաւք պատուել վարկանի զվեհին մեծութիւն, եւ կամ ստրկութիւն տացէ բղխողին` ոչ բնաւորաբար գոլով հոգեւոր, որով այլ իմն գոյութիւն աւտար մուծանել եւ կամ ամբոխումն ինչ այլայլական յանարատ պատիւ միութեան սուրբ Երրորդութեանն,- զայնպիսիսն քարամբք պարսից հաւատոյ բանից, իբր զդժնդակ դեւս դիմամարտիկս գազանականս, հերքեալ ի միջոյ` ի բաց հալածեմք, եդեալ ի նզովս զնոյնս ընդ նոսին` փակեմք ընդդէմ նոցին զկենացն մուտ եկեղեցականս գաւթի: 
Ուստի զսուրբ Երրորդութիւնն փառաւորելով ի նոյն տէրութիւն միակցորդ հաւասարութեան, զուգաձայն սրբաբանութեամբ, հանգունատիպ հարթութեամբ, աւրհնեալ եւ փառաւորեալ յերկնի եւ յերկրի, ի ժողովս անդրանկացն եւ յազգս երկրածնացս բանականաց յաւիտեանս յաւիտենից: Ամէն: 

Ժ 
Արդ, զայս գոչումն ծածուկ խորհրդոց` կերպաւորելոց յայսմ մատենի, ամենալուր ականջաց մեծիդ Աստուծոյ ընծայեցուցի, սովիմբ սպառազինեալ` եւ ապա մտի ի հանդէսն: 
Այլ ոչ եթէ կարաւտեալ իմոյս ինչ ձայնի այսու մեծանաս, որ մինչ չեւ ստեղծեալ էր քո զամենայն` նախ քան զլինելն երկնի փառաբանչաւքն անմահից եւ երկրաստեղծս բանաւորաւք, դու քեզէն ի քումդ լրութեան փառաւորեալ իսկ էիր,- այլ զի զմերժեալս` զիս յարգեսցես, անճառ քաղցրութիւն, ճաշակել զքեզ բանիս հաղորդութեամբ: 
Իսկ զի՞նչ պարտ իցէ ըստ արքունական հրամանիդ` կենաց կանոնիդ ասել Ադոնայի տէր, եւ զհրամայեալ պատուէրդ ոչ առնել: 
Որ ինձէն իսկ զիս` զոսկեղէն տախտակս խաւսուն, նուիրեալ քումդ պատգամի, զգրեալս մատամբդ Աստուծոյ, եղծի, որ եւ խորտակելն է իրաւացի, եւ ես տխրատեսակ մրով զերկրորդն նմանութիւն առեալ հայթայթեմ: 
Այլ արդ, քանզի բազմաւք պաղատեցայ դրուատաւք խանդաղատականաւք, որ ոչ է գրեալ ի յայս կարգ ձայնի, լո'ւր, բարեգութ, ըստ սմին բանի այնմ ամենայնի: 
Եղիցի' եւ այս աղերս բարբառոյ հայցման աղաւթից յաւդեալ ընդ նոսին, թերեւս ի մաքրոց եւ ի կամարարից այս նուէր հացի պանից բաղարջոց` իւղով զանգելոց ի սեղան փառացդ քոց մատիցէ: 

ԺԱ 
Այլ դու, բարերար եւ յամենայնի մարդասէր, Քրիստոսդ մի Աստուծոյ միոյ, հզաւր եւ ամենակալ, որ յաղթես գթութեամբ խնամոց քաղցրութեան քոյ ոչ հասարակականաց միայն մարդկութեանս իմոց գոյակցաց, առ որս յաւէտ է ամբոխութիւն եւ բիւրամասնեայ հակառակութիւն, այլ եւ հրեշտակացն անախտականութեան, նաեւ եւս քան զայս` սրբասնելոցն անարատութեան, յորոց մի էր եւ Հեղիաս, որոյ ցոյցք խստութեանն ի Քորէբ լերինն նշանակեցաւ յերիս աւրինակս` ի շարժումն մեծ, ի հողմն ուժգին, ի հուրն կիզանողական,- իսկ քոյդ հեզութիւն երկայնմտութեան` ի հանդարտութիւն մեղմութեան աւդոյն քաղցրութեան, քանզի կամաց ողորմութեանց դու միայն ես, ըստ գրեցելումն: 
Վասն զի թէ եւ հաճոյք գտան մերասերքս առաքինութեամբն յեղանակեալ յայլ նմանութիւն վերնային, սակայն երկրածինք են եւ նոքա, ընտրեալք ի մարդկանէ: 
Իսկ դու ոչ ունիս չարանալ, իսկութեամբ բարիդ, յամենայնի աւրհնեալդ, ամենեւին փրկութիւնդ, ամենայնիւ հանգիստդ, համայնից անդորրութիւնդ, համաւրէն ախտացելոց դեղ առողջութեան, աղբիւր ջրոյ կենդանւոյ, ըստ Երեմիայ: 

ԺԲ 
Դա'րձ առ իս եւ ողորմեա' ինձ, որ այնքան ծարաւես, պասքիս, կարաւտդ Աստուած, իմում փրկութեան, մինչ զի զուարթնոցն երկնից անմահից աւրհնաբանողաց բան իմն ընծայեցեր մարդկաւրէն փրկական քահանայապէս եւ քաւչապետաբար` անեղծական յարակայութեամբ մշտնջենաւոր պաղատանս աւրհնեալդ քո գթութեան ի մերոց դիմաց կենցաղականաց` վասն իմ լքելոյս հաշտութեան մաղթել` ողորմեա' Երուսաղեմի, որ է լուսաւոր խորհուրդ յայց ելանելոյ մեծիդ յայտնութեան առ հրեշտակականն թափուր տեղի ստորանկեցելոյ ի ձեռն մարդկան` քո կցորդութեամբ աւետարանեալ առակաւ այսր աւրինականս Երուսաղեմի:

ԺԳ 
Արդարեւ լուար, բարեգութ, անսացեր, թագաւոր,
Ունկնդրեցեր, կեանք եւ յոյս, ի միտ առեր, երկնաւոր,
Յարգեցեր, հզաւր, նկատեցեր, ծածկագէտ, տեսեր, խնամակալ,
Կարեկցեցեր, անպատում, խոնարհեցար միշտ բարձրեալ,
Նուաստացար, ահաւոր, յայտնեցար, անճառ,
Ամփոփեցար, անսահման, քանակեցար, անքնին,
Մածար, ճառագայթ, մարդացար, անմարմին,
Շաւշափեցար, անքանակ, կերպաւորեցար, անորակ,
Լցեր իսկապէս զաղաչողացն բաղձանս:
Դու իսկ եղեր թշուառացելոյս` ինձ, ձայնիւ զուարթնոցն,
Բարի բարեխաւս, միջնորդ կենդանի,
Պատարագ անմահ, սպանդ անվախճան,
Նուէր մաքրութեան, ողջակէզ անծախ, բաժակ անսպառ:
Ահա, ողորմած, մարդասէր, աւրհնեալ,
Միշտ կատարեսցես առ մեղուցելոյս զբարեբաստութիւն
Կամաց քոց կենդանատուաց, գովեալ երկայնամիտ:
Եւ քեզ վայել է փառք յաւիտեանս:
Ամէն:
Ա 
Սրանք են ահա՛ իմ թշվառացած շնչի 
իղձերը և դավանանքներս քեզ հարմարական, 
Քեզ, որ ամեն ինչ բովանդակում ես 
խոսքով, Տե՛ր Աստված, 
Ինչ որ ճառել եմ նախորդում` այստեղ 
պարզեմ պիտի ես երկրորդ անգամ: 
Իսկ խուռն բազմության առջև գրավոր 
բեմախոսություն 
Կամ ժողովրդին մեկնաբանումներ անելու համար 
Այս աղերսական աղոթքները ես նվեր 
բերեցի, 
Որոնք հետևյալ գոհաբանական տողերի 
մեջ եմ շարադրել ահա՛: 

Բ 
Աղաչում եմ անփոփոխելի և ամենազոր 
տերությանը հզոր Հոգուդ, 
Ուղարկիր ցողը քո քաղցրության և 
բարեգործի՛ր, 
Դրոշմելով հոգուս և զգայություններիս 
իշխող իմ մտքում 
Ամենալից շնորհը քո բազմապարգև 
ողորմության: 
Հերկի՛ր մարմնեղեն կարծրացած սրտիս բանական անդաստանը, 
Որ կարող լինի պտղաբերելու սերմդ 
հոգևոր: 
Խոստովանում ենք` քո ամենիմաստ 
էությամբ է, որ 
Ծաղկում են մեր մեջ, աճում-ուռճանում 
պարգևներն ամեն: 
Դո՛ւ ես ձեռնադրում առաքյալներին ու 
մարգարեներին ներշնչում, 
Ուսուցանում ես վարդապետներին ու 
համրերին խոսեցնում, 
Բացում խուլերի ականջները փակ: 
Ազգակիցը քո, էակիցը Հոր անդրանիկ 
Որդին 
Քո գործակցությամբ իրագործելով այս 
բոլորն ահա՛, 
Քեզ Հոր իսկության հավասարակից 
Աստված հռչակեց: 
Շնորհ արա՛ նաև ինձ` մեղավորիս, որ ես 
էլ խոսեմ համարձակությամբ 
Կենդանարար խորհուրդն ավետյաց 
Ավետարանիդ, 
Արագաթռիչ մտքի ընթացքով անցնելով 
անհուն ասպարեզներով Քեզնից ներշնչված Կտակարանների: 
Եվ երբ ձեռնարկեմ ես հանդիսավոր 
մեկնաբանության` 
Հասնի՜ թող որ քո գթությունը նախ, իր 
ժամանակին ներշնչելով ինձ` 
Քեզ արժանին, պիտանին և հաճելին` 
Քո աստվածության փառքի և գովեստի, 
Ինչպես նաև կաթուղիկե Եկեղեցու 
կատարյալ շինության համար: 
Երկարի՛ր ինձ վրա աջդ ամենամերձ 
Եվ զորացրո՛ւ ինձ գթությանդ շնորհներով. 
Փարատի՛ր իմ մտքից մոռացության մեգը մթին, 
Ցրելով նրա հետ և՛ խավարը մեղքի, 
Որպեսզի մտքով և խոհերով այս 
երկրավոր կյանքից ի վեր 
բարձրանամ: 
Լուսավորի՛ր դու վերստին իմ մեջ, ո՜վ 
գերահզոր, 
Աստվածային հրաշալի ծագումն 
անստվեր, 
Որպեսզի արժանի լինեմ ուսանելու և 
ուսուցանելու, 
Որպես բարի օրինակ` աստվածասեր լսողներին: 

Գ 
Խոստովանում, դավանում ենք, 
Պաշտում ենք ու երկրպագում 
Ամենասուրբ Երրորդության 
Միասնությունը զուգափառ. 
Անճառելի աստվածություն, 
Մշտաբարի և նույնագոյ համապատիվ, 
Մտքի սլացքին անհասանելի 
Վեր` ամեն մի օրինակից և բարձր` 
նմանությունից, 
Որ գերազանց է անպարագիր 
բացարձակությամբ, 
Առաջ` քան հիմքը հավիտենության, 
Դեռ չստեղծված, չտարրացած էակներից, 
Անթարգմանելի օրհնաբանությամբ 
Ամենահարուստ մեծությամբ հավետ 
պսակված, 
Ժամանակները սահմանող, 
Ժամանակի մեջ կերպ առածների 
Հորինող-պատճառ, 
Տեսանելիներն ու անտեսները ստեղծող 
Ո՛չ անվամբ է չափվում, Ո՛չ հորջորջմամբ է նշանակելի, 
Ո՛չ որակով նմանված 
Եվ ոչ կշռած քանակով: 
Չի ձևանում օրինակով, 
Չի ճանաչվում որպիսությամբ, 
Տարածված չէ թերությամբ, 
Ամփոփված չէ լրությամբ, 
Երբևէ չէ գրավված 
Եվ կամ մի տեղ ամփոփված: 

Դ 
Հայր գթության, ամեն ինչի Տեր, 
Աստված բոլորի, որ երկնքում են և 
երկրում, 
Բացի Բանից միակ, որով իրենն է ամեն 
ինչ, Բոլոր շնչերի տվող ու ստեղծիչ, 
Բացի իսկակից Հոգուց, 
Որով համայնը կազմեց: 

Ե 
Մեկը երեք անձնավորությունից` 
Երջանկափառ համազոր ահավորությունից, 
Այն վերևներից խոնարհվեց ներքև, 
Որ ի սկզբանե անբաժան էր 
ներքևիններից, 
Մնալով անբաժան փառքի աթոռից 
Եվ անկարոտ իր ծնողի տեսության, 
Պարզաբար մտավ կույսի արգանդը, 
Այնտեղից ելավ` մարմին առնելով 
անբաժանելի, 
Լիակատար մարդ և անպակաս 
աստվածություն: 
Միակ Որդին միակ Հոր 
Եվ միածին անդրանիկը 
Աստվածամայր տիրածին կույսի: 
Իրական երկրածին մարդ եղավ` լինելով 
Արարիչ, 
Բայց նման չէր նա երկրածիններին, 
Այլ նոր ու չքնաղ 
Թագավորներին հրաշափառ, 
Չտեսնվեց նա դարերում 
Եվ չպատահեց ժամանակներում, 
Ըստ սաղմոսողի եղավ անդրանիկ Թագավորների ամբողջ աշխարհի: 
Մարմնում մեր բնությամբ կերպ առավ 
անապակ խառնմամբ, 
Հոգու և մարմնի հարաբերությամբ, 
Ոսկու և հրի, Կամ ավելի պարզ` 
Լույսը օդի հետ, Անփոփոխ և անանջատ:

Զ 
Նա եկավ կամավ խաչին մեռնելու, 
Հանց անարատ գառ զոհվելու գնաց, 
Եվ մի զորավար ինքնիշխանությամբ 
Փրկագործեց իր արարածներին: 
Երբ կենդանի էր` չարչարվեց իրոք 
Եվ գերեզմանվեց` աստվածությունից 
անբաժանելի: 
Եռօրյա թաղմամբ 
Այն դժոխական սանդարամետում վհատ 
բանտվածներին 
Քարոզեց նորոգում և լույս: 
Եվ ավարտելով փրկագործ ամբողջ 
Խորհուրդը իր մարդեղության`  
Վերակենցաղեց նա աստվածաբար: 
Հողմերի թևով քերովբեների վրա 
բարձրացավ: 
Ծածկվեց ամպով անքննելի: 
Ծածկվեց երկնից վեր բարձրանալով 
Ճոխությամբ բազմեց սկզբնաժառանգ 
Հոր աթոռին հավասար, 
Որից բնավ չբաժանվեց, 
Ձեռքբերովին չկորցնելով, 
Չնվազեցնելով սեփականը: 
Որով և գալու է դատաստանին 
հատուցման 
Արդար իրավանց չափով կշռելու 
գաղտնիքը, 
Որին սպասում ենք, Որին` աղոթում, 
Հավատալով` 
Ամեն ինչում, ամեն ինչով 
Ամենակալ տերությանն իր, 
Որ իսկապես մեկն է միայն այն միակից 
Եվ միակի փառակցությամբ 
Հավիտյանս երկրպագված: 

Է 
Մշտապես օրհնում, բարեբանում ենք 
Հոր և Որդու հետ 
Նրանց էակից Հոգուն: 
Նա ամենազոր, 
Կատարյալ և սուրբ և ճշմարիտ է, 
Որ արարածներ ստեղծեց անէից, 
Ինքնագործ է և իշխանակից մյուս 
երկուսին` 
Անեղծ, անսահման թագավորությամբ, 
Պատճառն առաջին, ահավոր Բանը 
Նույն այդ ինքնության, 
Նույնն է նաև բարձրացած Հոգին: 
Բարի ինքնակալ, 
Հոր պարգևները ամենքին բաշխող` 
Հանուն Միածնի փառքի պանծացման, 
Որ սահմանեց օրենքները, 
Ներշնչող եղավ մարգարեներին, 
Առաքյալների մեջ տպավորվեց ազգակցի փչմամբ: 
Աղավնակերպ Հորդանանում հայտնվեց, 
Եկողի փառքի մեծության համար, 
Եվ ավանդական գրքերում փայլեց, 
Հանճարեղացրեց և զորեղացրեց 
իմաստուններին, 
Վարդապետներին կատարյալ դարձրեց. 
Օծեց արքաների, օժանդակեց 
թագավորների, 
Վերակացուներ տվեց, փրկություններ 
կարգադրեց, 
Ձիրք շնորհեց, քավություններ 
հանդերձեց, 
Քրիստոսի մահվամբ մկրտվածներիս
Իր բնակությունը մաքրագործեց, 
Որին Հոր և Որդու հետ 
Նաև Սուրբ Հոգին ներգործեց
Եվ ինքն Աստված է` 
Խնկված տիրապես 
Ամենայնը և ամենայնի մեջ: 

Ը 
Երրորդության մեջ նախորդ հիշվողը 
Մեծ չէ մյուսից, 
Նվաստ չի լինում իր նմանակցից հետո 
հիշվելով, 
Կամ մեկին ակնարկելիս դեմքի շփոթում 
չի լինում 
Եվ երեքի տրոհմամբ առանձին դեմք չի 
դառնում: 
Եվ չէր մեծարվի Հայրն ամեն ինչով` 
Իր մեջ չունենար Բանի զորություն, 
Եվ կամ չունենար թե Հոգին իր հետ` 
Անշունչ, անկենդան մեկը կլիներ 
Եվ կնվազեր ամեն հորդորից: 
Բանը եթե չճանաչվի Հոր անվամբ` 
Մի որբ կլինի, [կլինի] լքյալ 
Սերած ինչ-որ մի մահկանացուից:
Նույնպես և Հոգին 
Նշանակալից պատճառ թե չունի` 
Անշուք ինչ-որ բան կլինի միայն, 
Թափառիկ իբրև անդասելի շունչ:

Թ 
Բայց եթե մեկը փորձի բաժանել 
Հորը իր Որդուց, 
Հակաճառելով, թե նախ նա չկար, 
Կամ բամբասանքով մի անբանական 
Պատվել ցանկանա վեհ մեծությունը, 
Եվ կամ բխողին նսեմ համարի 
Իբրև էապես ոչ հոգևորի` 
Այդպես այլ, օտար մի բան է մուծվում 
Կամ այլայլական ինչ-որ շփոթում 
Սուրբ Երրորդության անարատ պատվին, 
Այդպիսիներին հավատո բանի 
պարսաքարերով 
Հերքում ենք, դուրս ենք վտարում 
Իբրև գազանի կամ դժնի դևի, 
Նզովում նրանց, նրանց դեմ փակում 
[Սուրբ] եկեղեցու գավիթը, որ և 
Դուռըն է կյանքի: 
Ուստի փառք տալով Երրորդությանը` 
Որպես մեկ և նույն տերություն, 
Ամբողջական ու հավասարազոր, Զուգաձայն սրբասացությամբ, համարժեք հարթությամբ, 
Օրհնյալ, փառաբանյալ երկնքում ու 
երկրում, 
Անդրանիկների խմբից և երկրածին 
բանականներից 
Հավիտյանս հավիտենից: Ամեն: 

Ժ 
Արդ, այս մատյանում պատկերված 
ծածուկ խորհուրդների բարձրաձայն 
խոստովանությունը 
Մեծ Աստծուդ ամենալուր ականջներին 
ընծայեցի ես, 
Եվ ահա՛ նրանով սպառազինված` մտա 
ասպարեզ: 
Բայց ոչ թե նրա համար, որ կարոտ 
լինելով ձայնիս` նրանով մեծանաս,– 
Զի երբ տակավին չէիր ստեղծել դու 
ամենայն ինչ, 
Երկինքը անմահ փառաբաններով 
Եվ երկիրը` հողաստեղծ բանականներով, 
Դու փառավորված էիր արդեն քո 
լրության մեջ,– Այլ, որպեսզի ինձ` մերժվածիս նույնպես, 
անճա՛ռ քաղցրություն, 
Արժանի անես քեզ ճաշակելու` խոսքիս 
հաղորդությամբ: 
Սակայն ի՞նչ պետք է, որ կյանքի կանոն- 
արքունի հրամանիդ համաձայն 
ասեմ` Ադոնա` Տեր, 
Եվ հրամայված պատվերդ չկատարեմ, 
Ես, որ իմ ձեռքով իսկ ջնջեցի ինձ,– 
Պատգամիդ նվիրված ոսկեղեն 
տախտակս խոսուն, 
Աստվածային մատներովդ գրված, և որը 
խորտակելն է իրավացի. 
Եվ ես այժմ նրա նմանությունն երկրորդ` 
տխրատեսիլ մուրով եմ պատկերում: 
Բայց, քանզի բազում խանդաղատանքով 
պաղատեցի քեզ,– 
Որոնք չեն գրված թեև այս գլխի տողերի 
շարքում,– 
Լսիր, բարեգութ, այս խոսքերի հետ նաև 
բոլորը: 
Թող աղերսագին այս աղոթքներս էլ 
հոդվեն նրանց հետ, 
Թերևս մաքուրների և քո կամքը 
կատարողների կողմից 
Յուղով շաղախված և մեջը խորիսխ 
բաղարջի նման 
Հացն այս նվիրված` դրվի քո փառքի 
սեղանի վրա: 

ժԱ 
Բայց դու, բարերար, համակ մարդասեր, 
Քրիստոսդ մի` միակ Աստուծո, հզոր և 
ամենակալ, 
Որ գերազանցում ես քաղցր ու խնամածու քո գթությամբ 
Ոչ միայն ինձ գոյակից մարդկանց 
առհասարակ, 
Որոնք ենթակա են խռովումների և 
բազմապիսի հակառակությանց` 
Այլև անարատ հրեշտակներին, 
Եվ սրանցից էլ նույնիսկ ավելի` 
սրբասուններիդ անբիծ, անբասիր, 
Որոնցից մեկն էր նաև Եղիան, որի 
խստության նշանները Երեք ձևով երևան եկան Քորեբ լեռան 
վրա` 
Շարժով ահագին, կրակով կիզիչ, և 
ուժգին հողմով: 
Իսկ քո հեզությունը երկայնամիտ 
հայտնվեց մեղմիկ օդի 
քաղցրությամբ, հանդարտաբարո. 
Զի ողորմություն ես կամենում դու միայն 
ու միայն, ինչպես գրված է: 
Թեև մարդկային սերնդից ոմանք գեղեցիկ վարքով 
Առաքինաբար այլ նմանություն առան 
երկնային, 
Սակայն երկրածին են նրանք նույնպես` 
մարդկանցից ընտրված: 
Իսկ դու չես կարող չարանալ, զի բարի ես իսկությամբ, 
Համորեն օրհնյալդ, համա՜կ փրկություն, 
Լիովին հանգիստ և անդորրություն 
ընդհանրական, 
Դեղ առողջարար` ախտավորների համար համորեն, 
Կենդանի ջրի աղբյո՛ւր դու վճիտ, ըստ 
Երեմիայի: 

ԺԲ
Դարձի՛ր դեպի ինձ և ողորմիր, անկարո՜տ Աստված, 
Դու, որ այնքա՜ն ծարավի ես ու պապակ 
իմ փրկությանը, 
Որ մինչև անգամ երկնային անմահ և 
օրհնաբանող զվարթուններին 
պաշտոն հանձնեցիր 
Հանուն մարդկության փրկության 
կարգված 
Քահանաներ և քավչապետներ 
հավիտենական ի դիմաց մեր 
երկնավորների, 
Թշվառ լքյալիս հաշտության համար 
պաղատելու քեզ մշտնջենապես,– 
«Ողորմիր Երուսաղեմինե. որը լուսավոր մի խորհուրդ ունի, 
Թե այս երկրավոր Երուսաղեմի սույն 
օրինակով խնդրում են նրանք 
Քո մեծ հայտնությամբ ողորմել վերին 
Երուսաղեմին, 
Եվ քեզ կցորդված մարդկանցով` ընկած 
հրեշտակների դատարկը լցնել: 

ԺԳ
Արդարև լսեցիր դու, բարեգո՛ւթ, 
անսացիր, թագավո՛ր, 
Ունկնդրեցիր, կյա՜նք և հույս, ի միտ 
առար, երկնավո՛ր, 
Հարգեցիր, հզո՛ր, նկատեցիր, 
ծածկագե՛տ, 
Տեսար, խնամակա՛լ, կարեկցեցիր, 
անպատո՛ւմ: 
Խոնարհեցիր, մի՜շտ բարձրյալ, 
նվաստացար, ահավո՛ր, 
Հայտնվեցիր, անճա՛ռ, ամփոփվեցիր, 
անսահմա՛ն, 
Չափվեցիր, անքնի՛ն, թանձրացար, 
ճառագա՛յթ, 
Մարդացար, անմարմի՛ն, շոշափեցիր, 
անքանա՛կ, 
Կերպավորվեցիր, անորա՛կ, 
Կատարեցիր իսկապես բաղձանքն 
աղաչողների: 
Զվարթունների բերանով եղար թշվառիս` 
Բարի, բարեխոս, միջնորդ կենդաի, 
Պատարագ անմահ, սպանդ անվախճան, 
Նվեր մաքրունակ, ողջակեզ անծախ, 
բաժակ անսպառ: Ուստի, ողորմած, մարդասեր, օրհնյալ, 
Քո կենդանատու կամքով թող որ միշտ 
բարեբախտ լինի հոգիս մեղավոր, 
Գովյա՜լ երկայնամիտ, քեզ վայել է 
փառք հավիտյանս. ամեն:

Աղոթի՛ր ընկերներիդ հետ

ԱՅԼ ԱՂՈԹՔՆԵՐ

    Պատահական