ՎԵՐՍՏԻՆ ՅԱՒԵԼՈՒԱԾ ԿՐԿԻՆ ՀԵԾՈՒԹԵԱՆ ՆՈՐԻՆ ՀՍԿՈՂԻ ԱՌ ՆՈՅՆ ԱՂԵՐՍ ՄԱՂԹԱՆԱՑ ԲԱՆԻ
Ի ԽՈՐՈՑ ՍՐՏԻՑ ԽԱՒՍՔ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ
Ա
Եւ արդ, Տէր զաւրութեանց,
Մեծութիւն ահեղ, անտարակոյս տեսաւորութիւն,
Կամք ամէնարձակ, առատութիւն անպակաս,
Ո՞վ ոք զաւրեսցէ տաւնել հանդիսիւ պարերգութեամբ
Ի միոյ կաթուածոյ ցաւղոյ քումդ բարութեան,
Որ ցանկ դեգերիս պատրաստել պատճառս հնարից իմում փրկութեան:
Եւ զոր մեծն է` գրեցից պատմել յապառնիսն:
Քանզի ոչ անուանեցար հրեշտակասէր`
Եւ որ զպետութիւնս նոցունց հաստատեցեր,
Այլ եւ զերկինս ղամբարաւք նոցին` զմատանց քոց գործ,
Ոչ գրեցեր երբէք ի սիրել զնոսա,
Այլ առեր ի պատիւ մեծաց գովեստից`
Առաջին դասեալ զմարդասիրութիւնն:
Վասն որոյ կրկին մեծացուցեր քեզ անուն անճառ` ի խորհուրդս սոսկալիս.
Զերկնայինս լուսակերպիցն կոչեցեր զնոսին
Սպասաւորս եւ գլխաւորս յատուկ մատակարարութեանց,
Իսկ զստորնային ծնունդս մահկանացուաց
Տիրական եւ աստուածական պաշտելի անուամբդ պերճացուցեր.
Անցեալ վերստին ըստ սահման կշռութեան չափոյ`
Լայնեցեր քեզ կտակս գրոց ճառից անբաւից
Զանապակ ծորմանն ծայրագունին վերնում բարութեանն:
Եւս եւ ի մարդանալդ քո` միդ յէութենէ,
Ոմանց` վասն ինքեանց, եւ կիսոց` վասն այլոց
Զեղեր առատութեամբ զտուրս կենաց, արուեստս բազմաւրինակս,
Սքանչելիս աստուածագործս, նշանս ճշմարտատեսիլս:
Որպէս զի թէ անդամալուծին` պակասելոյն ի հաւատոց,
Հոգաբարձացն առաջարկութեամբ զցոյցս յուսոյն` գթացեալ ողորմեցար,-
Եւ ո'րչափ զաւրեսցէ առաւել բան քո ամենակար`
Առ ախտալից մարմնոյս մաքրութիւն աղաղակողիս հառաչման:
Քանզի արդարեւ մեծ են չափք հրաշից,
Քան զանմաքրեալս հոգի սուրբ հաստել,
Զլուացեալս պատկեր անտիրելի աղտոյ ներգործել,
Նա զի եւ երկրորդս, առաւելութեամբ յաւազանին շնորհ յաճախեալ,
Զփառսն հայրենի բարձրացուցանէ:
Բ
Դու ես, Տէր, որ սրբես զմեզ,
Որպէս ընտրեցելոյն քոյ նախատպաւորեցեր` Մովսեսի:
Դու ես, որ ի մեղս եւ յանաւրէնութիւնս
Վերակացու եղեր տոհմին Յակոբայ,
Մինչ յեգիպտացւոցն երկրի ընդ խաւարն հեթանոսաց ընտանենային:
Դու ես, որ աւրէնսգէտ առնես զմեղաւորս ի ճանապարհի,
Ըստ բանի երգողին Դաւթայ:
Դու ես, որ փոխատրես զքարեղէն սրտից կարծրութիւն
Ի լոյծ կակղութեան մարմնոյ գոյութեան` բանի ընդունելութեան:
Դու ես, որ բաւես ընձեռել սիրտ այլ եւ ճանապարհ մի`
Երկնչել ի քէն զբովանդակ կենացն սահման:
Դու ես, որ տաս զերկիւղ քո ի միտս խստութեան`
Առ քեզ ուշ ունել հաւատովք, ըստ մարգարէիցն ձայնի:
Գ
Զաւրհնեալ քո շրթանցդ զաշխարհաստեղծ բերանոյդ
Զաստուածեղէն անձրեւացդ զկեցուցանողդ կաթուած
Մատո' լսելեացս դրանց բացարան,
Որով զաւձին խորամանկութիւն բանսարկուին թունից բարձցես եւ բժշկեսցես:
Ամենակալդ ձեռաւք զխաւսականացս շարժողական գործի ըմբռնեալ`
Ազդեա' զաւրութիւն ձայնի,
Որ տաս բնաւից ընտրութիւն բանի,
Զի դաստիարակեալ զպատշաճականն`
Մի' յանդգնաբար խաւսելով իբր զնախնին` լքայց ի յուսոյդ
Եւ անբանութեան մատնեցայց` վանեալ յորսողէն:
Լուսաւորեա' վերստին զխաւարեցեալ հոգւոյս աչս
Կենդանաբաշխ աջոյդ կարկառմամբ,
Զի մի' համարձակութեանն շիջեալ լապտեր շնչմամբ վիշապին`
Ի ներքոյ գրուանին ստորածածկեցայց:
Բա'րձ զանաւրէնութիւնս իմ, Տէր, եւ ընկեա' ի խորս ծովու,
Որ է փոքր առակ մեծութեան քումդ անբաւութեան,
Ըստ մարգարէին, զիմս ընկղմել չարութիւն:
Կանգնեա' կործանեալս անձին նշան վստահութեան,
Զի մի' յուսահատութեանն կոթող կառուցեալ` զծածկեցելոցն բողոքեսցէ:
Բա'ց, հզաւր եւ գթած, զբժշկարանիդ կենաց վարդապետարան,
Զի զառ ի ներքոյսն մշակութեան կորուսչին սերմանց`
Մանգաղաւ կամացդ հուպ առ արմատ խուզեալ հնձեսցես:
Դ
Դէմ եդեալ հետեւեալ առ քեզ,
Բոլորիցդ Աստուած, պետրոսեան աւրինակութեամբն,
Ի կենցաղիս ծովու մեղանացս ալեաց ընկլուզայ.
Մատո', ժամանեա' զաջդ կեցուցիչ յաւգնականութիւն ինձ` սասանեցելոյս:
Ընդ քանանուհւոյն ձայնի ի խորոց սրտիս պաղատիմ.
Սովեցելոյս ասպակասպաս, կաղկանձողական` ամենաթշուառ վտանգաւորիս,
Ապրո'ւստ կերակրոյ փշրանաց հացի
Ի բազմազեղդ քո սեղանոյ մասնաւորեսցես:
Արա' փրկութիւն նիւթոյ խորանիս` որդւոյս դառնութեան,
Որ եկիր խնդրել եւ կեցուցանել զիս` զկորուսեալս:
Զի քո է մեծութիւն, յաղթութիւն եւ զաւրութիւն,
Եւ դու ես քաւութիւն եւ բժշկութիւն, նորոգութիւն եւ երանութիւն,
Եւ քեզ վայել է փառք եւ երկրպագութիւն յաւիտեանս:
Ամէն:
Եւ արդ, Տէր զաւրութեանց,
Մեծութիւն ահեղ, անտարակոյս տեսաւորութիւն,
Կամք ամէնարձակ, առատութիւն անպակաս,
Ո՞վ ոք զաւրեսցէ տաւնել հանդիսիւ պարերգութեամբ
Ի միոյ կաթուածոյ ցաւղոյ քումդ բարութեան,
Որ ցանկ դեգերիս պատրաստել պատճառս հնարից իմում փրկութեան:
Եւ զոր մեծն է` գրեցից պատմել յապառնիսն:
Քանզի ոչ անուանեցար հրեշտակասէր`
Եւ որ զպետութիւնս նոցունց հաստատեցեր,
Այլ եւ զերկինս ղամբարաւք նոցին` զմատանց քոց գործ,
Ոչ գրեցեր երբէք ի սիրել զնոսա,
Այլ առեր ի պատիւ մեծաց գովեստից`
Առաջին դասեալ զմարդասիրութիւնն:
Վասն որոյ կրկին մեծացուցեր քեզ անուն անճառ` ի խորհուրդս սոսկալիս.
Զերկնայինս լուսակերպիցն կոչեցեր զնոսին
Սպասաւորս եւ գլխաւորս յատուկ մատակարարութեանց,
Իսկ զստորնային ծնունդս մահկանացուաց
Տիրական եւ աստուածական պաշտելի անուամբդ պերճացուցեր.
Անցեալ վերստին ըստ սահման կշռութեան չափոյ`
Լայնեցեր քեզ կտակս գրոց ճառից անբաւից
Զանապակ ծորմանն ծայրագունին վերնում բարութեանն:
Եւս եւ ի մարդանալդ քո` միդ յէութենէ,
Ոմանց` վասն ինքեանց, եւ կիսոց` վասն այլոց
Զեղեր առատութեամբ զտուրս կենաց, արուեստս բազմաւրինակս,
Սքանչելիս աստուածագործս, նշանս ճշմարտատեսիլս:
Որպէս զի թէ անդամալուծին` պակասելոյն ի հաւատոց,
Հոգաբարձացն առաջարկութեամբ զցոյցս յուսոյն` գթացեալ ողորմեցար,-
Եւ ո'րչափ զաւրեսցէ առաւել բան քո ամենակար`
Առ ախտալից մարմնոյս մաքրութիւն աղաղակողիս հառաչման:
Քանզի արդարեւ մեծ են չափք հրաշից,
Քան զանմաքրեալս հոգի սուրբ հաստել,
Զլուացեալս պատկեր անտիրելի աղտոյ ներգործել,
Նա զի եւ երկրորդս, առաւելութեամբ յաւազանին շնորհ յաճախեալ,
Զփառսն հայրենի բարձրացուցանէ:
Բ
Դու ես, Տէր, որ սրբես զմեզ,
Որպէս ընտրեցելոյն քոյ նախատպաւորեցեր` Մովսեսի:
Դու ես, որ ի մեղս եւ յանաւրէնութիւնս
Վերակացու եղեր տոհմին Յակոբայ,
Մինչ յեգիպտացւոցն երկրի ընդ խաւարն հեթանոսաց ընտանենային:
Դու ես, որ աւրէնսգէտ առնես զմեղաւորս ի ճանապարհի,
Ըստ բանի երգողին Դաւթայ:
Դու ես, որ փոխատրես զքարեղէն սրտից կարծրութիւն
Ի լոյծ կակղութեան մարմնոյ գոյութեան` բանի ընդունելութեան:
Դու ես, որ բաւես ընձեռել սիրտ այլ եւ ճանապարհ մի`
Երկնչել ի քէն զբովանդակ կենացն սահման:
Դու ես, որ տաս զերկիւղ քո ի միտս խստութեան`
Առ քեզ ուշ ունել հաւատովք, ըստ մարգարէիցն ձայնի:
Գ
Զաւրհնեալ քո շրթանցդ զաշխարհաստեղծ բերանոյդ
Զաստուածեղէն անձրեւացդ զկեցուցանողդ կաթուած
Մատո' լսելեացս դրանց բացարան,
Որով զաւձին խորամանկութիւն բանսարկուին թունից բարձցես եւ բժշկեսցես:
Ամենակալդ ձեռաւք զխաւսականացս շարժողական գործի ըմբռնեալ`
Ազդեա' զաւրութիւն ձայնի,
Որ տաս բնաւից ընտրութիւն բանի,
Զի դաստիարակեալ զպատշաճականն`
Մի' յանդգնաբար խաւսելով իբր զնախնին` լքայց ի յուսոյդ
Եւ անբանութեան մատնեցայց` վանեալ յորսողէն:
Լուսաւորեա' վերստին զխաւարեցեալ հոգւոյս աչս
Կենդանաբաշխ աջոյդ կարկառմամբ,
Զի մի' համարձակութեանն շիջեալ լապտեր շնչմամբ վիշապին`
Ի ներքոյ գրուանին ստորածածկեցայց:
Բա'րձ զանաւրէնութիւնս իմ, Տէր, եւ ընկեա' ի խորս ծովու,
Որ է փոքր առակ մեծութեան քումդ անբաւութեան,
Ըստ մարգարէին, զիմս ընկղմել չարութիւն:
Կանգնեա' կործանեալս անձին նշան վստահութեան,
Զի մի' յուսահատութեանն կոթող կառուցեալ` զծածկեցելոցն բողոքեսցէ:
Բա'ց, հզաւր եւ գթած, զբժշկարանիդ կենաց վարդապետարան,
Զի զառ ի ներքոյսն մշակութեան կորուսչին սերմանց`
Մանգաղաւ կամացդ հուպ առ արմատ խուզեալ հնձեսցես:
Դ
Դէմ եդեալ հետեւեալ առ քեզ,
Բոլորիցդ Աստուած, պետրոսեան աւրինակութեամբն,
Ի կենցաղիս ծովու մեղանացս ալեաց ընկլուզայ.
Մատո', ժամանեա' զաջդ կեցուցիչ յաւգնականութիւն ինձ` սասանեցելոյս:
Ընդ քանանուհւոյն ձայնի ի խորոց սրտիս պաղատիմ.
Սովեցելոյս ասպակասպաս, կաղկանձողական` ամենաթշուառ վտանգաւորիս,
Ապրո'ւստ կերակրոյ փշրանաց հացի
Ի բազմազեղդ քո սեղանոյ մասնաւորեսցես:
Արա' փրկութիւն նիւթոյ խորանիս` որդւոյս դառնութեան,
Որ եկիր խնդրել եւ կեցուցանել զիս` զկորուսեալս:
Զի քո է մեծութիւն, յաղթութիւն եւ զաւրութիւն,
Եւ դու ես քաւութիւն եւ բժշկութիւն, նորոգութիւն եւ երանութիւն,
Եւ քեզ վայել է փառք եւ երկրպագութիւն յաւիտեանս:
Ամէն:
Ա
Արդ, Տե՜ր զորությանց, մեծութուն ահեղ,
Անտարակույս տեսողություն, կամք
ամենաընդարձակ, առատությո՛ւն
անպակաս.
Ո՞վ կկարողանա պարերգության
հանդեսով պատվել ցողի մեկ
կաթիլը քո բարության,
Դո՛ւ, որ հետամուտ ես միշտ միջոցներ
գտնել իմ փրկության համար:
Եվ դեռ ավելի պիտի գրեմ, որպեսզի
պատմվի գալոց:
Հրեշտակասեր չանվանվեցիր դու, որ
հիմնեցիր պետությունները նրանց:
Ոչ էլ ասացիր երբևիցե, թե սիրում ես
երկինքն իր ջահերով,
Որոնք քո մատներով հորինեցիր դու.
Այլ ի պատիվ քեզ` մեծագույն գովության արժանի` մարդասիրությունը
գերադասեցիր,
Որով կրկնակի՛ մեծացրիր դու քո անունը
անճառ սոսկալի խորհուրդներով:
Լուսակերպարան երկրայիններին այն`
սպասավորներ կոչեցիր
Եվ հատուկ մատակարարումների
վերակացուներ.
Իսկ երկրածիններիս մահկանացու`
Պերճացրիր դու տիրական և
աստվածային քո պաշտելի անվամբ.
Ամեն սահմանից, կշռից ու չափից վեր քո ծայրագույն բարության մաքուր
ծորումի համար
Կտակներ անթիվ և անբավ ճառեր
հորինվեցին քեզ:
Դու ևս, մեկն աստվածային էությունից,
մարդանալով,
Ոմանց` իրենց համար, և ոմանց` այլոց,
Զեղեցիր կյանքի պարգևներ առատ, պես-
պես հրաշքներ,
Սքանչելիքներ աստվածագործ և
նշաններ ճշմարտատեսիլ:
Եթե գթալով դու ողորմեցիր թերահավատ անդամալույծին,
Տեսնելով, որ նրան խնամողները հույսով
են դիմում քեզ,
Ո՜րքան ավելի զորավոր պիտի լինի քո
խոսքը ամենակարող
Մաքրելու համար մարմինն ախտալից
քեզ հառաչագին աղաղակողիս:
Քանզի արդարև շատ ավելի մեծ հրաշք է
սրբել անմաքուր հոգին,
Քան թե լվացված պատկերը աղտին
դարձնել անենթակա.
Մանավանդ որ ավազանի շնորհն
ավելանալով երկրորդի վրա`
Է՛լ ավելի է բարձրացնում հայրենի փառքն անճառ:
Բ
Դո՛ւ ես, Տեր, որ մաքրում ես մեզ,
Ինչպես առաջուց ցույց տվեցիր դու
Մովսեսի վրա` քո ընտրյալի:
Դու վերակացու եղար Հակոբի տոհմին,
Նրա մեղքերի և անօրենությունների մեջ,
Երբ Եգիպտոսում` հեթանոսական
խավարում նրանք խարխափում էին:
Դո՛ւ ես լուսավորում մեղավորներին
իրենց ընթացքի մեջ, ըստ երգող
Դավթի:
Դո՛ւ ես, որ սրտի քարեղեն կարծրությունը
փոխարկում ես մարմնի
կակղության,
Որպեսզի կարող լինի քո խոսքն իր մեջ
ընդունելու:
Դո՛ւ ես, որ կարող ես ընձեռել ա՛յլ սիրտ և մեկ ճանապարհ`
Երկնչել քեզնից կյանքի բովանդակ
տևողության մեջ:
Դո՛ւ ես, որ խստամիտների մեջ դնում ես
քո երկյուղը միշտ,
Որպեսզի հավատքով ուշք դարձնեն քեզ,
մարգարեների խոսքի համաձայն:
Գ
Քո աշխարհաստեղծ բերանի օրհնյալ
շրթունքների աստվածեղեն
անձրևների կաթիլը կենարար, Որպես բանալի` լսելիքներիս դռա՜նը
մոտեցրու,
Որով խորամանկ բանսարկու օձի թույնը
վերցնես ու բժշկե՜ս դու:
Քո ամենակալ ձեռքով բռնիր շարժվող
գործիքն իմ խոսողության,
Եվ ազդի՛ր նրան ձայնի զորություն,
Դո՛ւ, որ տալիս ես լեզու բոլորին` ընտիր
խոսելու.
Որպեսզի ես էլ, դաստիարակվելով
պատշաճապես,
Չլինի, որ մեր նախահոր նման հանդուգն
խոսելով` զրկվեմ քո լոյսից,
Եվ անբանության դատապարտվեմ`
որսողից քշված:
Քո կենդանաբաշխ աջը երկարելով`
Լուսավորի՛ր վերստին խավարած աչքերն իմ հոգու,
Որ չլինի թե վիշապի շնչով մարելով
լապտերն համարձակության`
Գրվանի ներքո մնամ ծածկված:
Վերցրո՛ւ անօրենություններն իմ, Տե՛ր, և
նետիր նրանք խորքերը ծովի,
Որ փոքր է անչափ քո անսահման
մեծության համեմատությամբ,
Ուր իմ մեղքերը կարող են սուզվել, ըստ
մարգարեի:
Կործանված հոգուս համար կանգնիր
նշան վստահության,
Որ չլինի թե կառուցվելով վհատության
կոթող`
Ծածկվածները հրապարակ հանի
բարձրաձայն:
Բա՛ց բժշկարանիդ կենաց
վարդապետարանը, հզո՜ր և գթած,
Որպեսզի մեր մեջ կորուսչի ցանած,
մշակած բոլոր որոմները չար`
Կամքիդ մանգաղով ընդհուպ արմատից
հնձես ու թափես:
Դ
Երբ Պետրոսի պես քայլերս ուզեցի
ուղղել դեպի քեզ, Աստված բոլորի,
Սուզվեցի և ես այս աշխարհային
մեղսածուփ ծովի ալիքների մեջ,
Մոտեցրու աջը քո ազատարար, օգնելու
համար ինձ` սասանյալիս,
Քանանուհու հետ ձայնակից` ե՛ս էլ սրտիս խորքերից
Պաղատում եմ քեզ, ահա՛, սովահար
որսորդական շան նման
կաղկանձող.
Քո բազմազեղուն ու ճոխ սեղանից բաժին
հան և ինձ` թշվառ սովյալիս,
Որպես ապրուստի կերակուր տալով
փշրանքներն հացի:
Փրկի՛ր նյութեղեն խորանն իմ, ո՛վ դու,
Որ աշխարհ եկար փնտրելու կորածին և
ապրեցնելու:
Զի քո է մեծություն, հաղթություն և
զորություն.
Դո՛ւ ես քավություն և բժշկություն,
նորոգություն և երանություն.
Եվ քեզ է վայելում փա՜ռք,
երկրպագություն հավիտյանս. ամեն: