ՄԱՏՅԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹՅԱՆ - ԲԱՆ Թ

ՎԵՐՍՏԻՆ ՅԱՒԵԼՈՒԱԾ ԿՐԿԻՆ ՀԵԾՈՒԹԵԱՆ ՆՈՐԻՆ ՀՍԿՈՂԻ ԱՌ ՆՈՅՆ ԱՂԵՐՍ ՄԱՂԹԱՆԱՑ ԲԱՆԻ

Ի ԽՈՐՈՑ ՍՐՏԻՑ ԽԱՒՍՔ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ

Ա 
Եւ արդ, զի՞նչ արժանաւոր ըստ քեզ բամբասանս շարագրեցից
Ի կտակ մաղթանաց մատենի այսր ողբերգութեան,
Ո'վ անձն իմ թշուառ, ամենապատկառ
Եւ առ պատասխանիս բանից անբարբառ,
Անպիտան Աստուծոյ եւ սրբոցն մասնակցութեան:
Զի եթէ զլիճ մի ծովուց ի յորակութիւն դեղոյ յեղյեղեցից,
Եւ զդաշտս ասպարիսաւք բազմաւք սահմանեալ`
Ի տարածումն լայնութեան քարտենի չափեցից,
Եւ զպուրակս յոգունց անտառաց շամբից եղեգանց
Ի հատուածս գոյութեան գրչաց կազմեցից,
Եւ ո'չ զթիւ մի ի բարդելոցն անաւրէնութեանց
Զաւրեցից ընդ գրով սահմանի գրաւել.
Նա զի թէ զմայրս Լիբանանու ի մի լուծ կշռոց զաւդեցից,
Եւ կամ զլեառն Արարատեան
Ի կէտ ամբարձման նժարի միոյ
Արդարութեան միջնորդ կացուցից,
Ո'չ հաւասարէ այնր հարթութեան համազուգակցել: 

Բ 
Ծառս ամբարձուղէշ, ստուարաստեղն,
Տերեւալից` ունայն ի պտղոց,
Նմանակից յաւէտ հարազատ այնր թզենւոյ,
Զոր Տէրն գաւսացոյց:
Քանզի սաղարթաւք վարսից,
Այս է` արտաքին դիմաւք բարեշուք կերպից,
Իբր պսակաւ իմիք պաճուճեալ,
Բացականացն գոս բաղձալի,
Իսկ եթէ մերձեսցի տնկողն խուզել զխնդրելին,
Գտցէ զքեզ ունայն ի բարեաց
Եւ գարշելի ի գեղեցկութեանց`
Ծաղր տեսողաց եւ նշաւակութիւնք նախատողաց:
Զի եթէ ապաժաման յանզգոյշ ժամուն
Հերապանծ տունկն պտղակորոյս, անկենդան,
Որ դոյզն պատկեր է անպատրաստից,
Եկն ընդ անիծիւք,-
Եւ կամ երկիր, ոռոգեալ ցաւղով,
Եւ ոչ բազմապատիկ զաւանդս արգասեաց
Երկրագործութեան տածողացն մատուցանէ`
Լքեալ մոռանի,-
Իսկ դու, ո'վ անձն իմ եղկելի,
Սահման բանաւոր եւ տունկ կենդանի,
Եւ ոչ ի ժամու իւրում պտղաւոր,
Ի՞բր ոչ զնոյնն կրեսցես պատիժ նախնում առակիդ:
Վասն զի զհամայնն ընկալար ի քեզ անպակաս յառաւելութեանց,
Սկզբնաւորեալ ի մարդն առաջին
Եւ մինչեւ ի սպառումն ծննդոց նորին,
Զբերս գործոց նանրութեանց եւ զգիւտս նորոգս`
Ատելիս եւ անախորժելիս հաստողին զքեզ` Աստուծոյ: 

Գ 
Եւ վասն զի եդի զքեզ նպատակ
Հանդէպ երեսաց տեսութեան մտացս,
Անձն իմ անպիտան,
Վիմաւք ձգելոց արձանաց բանից,
Իբր զանընտել գազան վայրենի,
Անողորմաբար զքեզ քարկոծել:
Որ թէպէտ եւ ոչ պատահիմ անուանիլ արդար,
Սակայն յառաջնումն պատասխանւոջ,
Իբր ընդ ոսոխի ումեմն,
Ընդ անձին յաւժարամիտ կամաւք ոգորիմ,
Ըստ իմաստութեանն բանի,-
Եւ զյոյզք մտաց խորհրդոցս գաղտնեաց,
Իբր զգլխաւորեալ յանգաւորութիւն չարութեան գործոց,
Խոստովանեալ` քեզ տարածեցից, Աստուած իմ եւ Տէր:
Զի որով չափով չափեցից զանձինս ստգտանք`
Ի քոցդ աննուազ գթութեանցդ այսրէն չափեցայց,
Ընկալեալ զշնորհդ յաճախագոյնս ընդ մեծագունիցս պարտեաց.
Եւ որքան վիրացն հարուածք անբժշկականք եւ անհնարաւորք ճարակեսցին,
Այնքանեաւք չափովք կրկին առ սմին
Եւ իմաստք արուեստից բարձրեալ բժշկիդ
Բարեհռչակեալ` լուսաւորեսցին,
Եւ ի պարտուցն առաւելութիւն`
Նոյնքան փոխատուիդ առատատրութիւն
Բարեբանեալ` միշտ պսակեսցի,
Ըստ խնկաւորդ քում առակի: 

Դ 
Զի քո է փրկութիւն,
Եւ ի քէն է քաւութիւն,
Եւ աջով քո` նորոգութիւն,
Եւ մատամբ քո` զաւրեղութիւն,
Եւ ի հրամանաց քոց` արդարութիւն,
Եւ յողորմութեանց քոց` ազատութիւն,
Եւ յերեսաց քոց` լուսաւորութիւն,
Եւ ի դիմաց քոց` զուարճութիւն,
Եւ հոգւովդ քո` բարութիւն,
Եւ աւծմամբ իւղոյ քո` սփոփութիւն,
Եւ ցաւղով շնորհի քոյ` զուարթութիւն:
Եւ դու տաս մխիթարութիւն,
Եւ մոռացուցանես զվհատութիւն,
Եւ բառնաս զխաւար վշտաց,
Եւ զհեծութիւն ողբոց ի ծաղր փոխես:
Եւ քեզ վայել է աւրհնութիւն գովութեամբ հանդերձ`
Յերկինս եւ յազգս հարցն եւ ի ծնունդս նոցա
Եւ յաւիտենից յաւիտեանս:
Ամէն:

Ա 

Եվ արդ ողբագին աղաչանքների այս 

կտակարան իմ մատյանի մեջ 

Ի՞նչ բամբասանքներ շարադրեմ արդյոք 

ես քեզ արժանի, ո՜վ անձն իմ թշվառ, 

Սևերեսըդ դու և պատասխանի համար 

անբարբառ, 

Անպիտանըդ` Աստուծո և սրբերի 

հաղորդակցության: 

Քանզի եթե ես ծովի ջրերը մելանի փոխեմ 

Եվ բազմասպարեզ ընդարձակությամբ 

դաշտերը թղթի նման տարածեմ, 

Կտրեմ եղեգնի անտառները և գրիչներ 

շինեմ` 

Մի մասն իսկ բազում անօրինական իմ 

արարքների 

Դարձյա՛լ չեմ կարող ես գրի առնել: 

Եվ Լիբանանի մայրիներն եթե իրար 

զոդելով շինելու լինեմ կշեռքի լծակ, 

Ու նժարներից մեկի մեջ դնեմ լեռն 

Արարատյան` 

Դարձյա՛լ չի կարող հավասարվել նա իմ 

մեղքերի հետ: 

Բ 

Ես ծառ բարձուղեշ` ստվար ոստերով, 

սաղարթախիտ, բայց անպտուղ, 

Ճիշտ ու ճիշտ նման այն թզենուն, որ 

Տերը չորացրեց: 

Թեև իսկապես վարսագեղ,  սաղարթազարդ, 

Արտաքին տեսքով բարեշուք ես դու, 

Պաճուճված, ինչպես պսակով մի պերճ,– Եվ հեռվից նայողներին երևում ես 

բաղձալի, 

Բայց երբ մոտենա Տնկողն իր ուզածը 

փնտրելու, 

Ամեն բարիքից դատարկ և ունայն պիտի գտնի քեզ, 

Եվ գարշելի` գեղեցկությանդ մեջ` 

Տեսնողներին ի ծաղր և նախատողաց` 

նշավակություն: Քանզի եթե անժամանակ, չսպասված ժամին` 

Տունկը հերապանծ, անպտուղ և 

անկենդան,– 

Որ մի պատկերն է անպատրաստ 

մեղավորների,– 

Ենթարկվեց անեծքի, 

Եվ կամ թե հողն այն, ոռոգված ցողով, 

Որ երկրագործի թափած 

աշխատանքների դիմաց 

Բազմապատիկ արդյունք չտալու 

պատճառով լքվում է և մոռացվում,– 

Հապա ուրեմն դու, ո՜վ անձն իմ եղկելի, 

Դու հո՛ղ բանավոր ու տունկ կենդանի, 

Որ չես տալիս պտուղ իր ժամանակին, 

Ինչպե՞ս կարող ես վերի առակում 

հիշված պատիժը չկրել, ինչպե՞ս: 

Քանզի դու բոլոր արդյունքն ու բերքը 

նանիր գործերի, 

Առաջին մարդուց սկսած մինչև սերունդը վերջին, 

Եվ գյուտերը նոր, որոնք քեզ ստեղծող 

Աստուծո համար 

Ատելի են խիստ, անախորժելի` Անպակաս չափով, առավելապես մեջդ ընդունեցիր: 

Գ 

Եվ քանզի ես քեզ արի նշավակ-

նպատակակետ իմ մտադրությանց, 

ա՛նձն իմ անպիտան, 

Բանաստեղծական խոսքերովս, ինչպես 

պարսաքարերով, 

Քեզ, իբրև վայրի անընտել գազան` պիտի 

քարկոծեմ անողորմաբար: 

Եթե մինչև իսկ չկարողանամ արդար 

անվանվել, 

Սակայն առաջին պատասխանիս մեջ, 

ինչպես մի ոսոխի հետ, 

Ոգորեմ պիտի ես հոժարակամ, ինչպես 

իմաստունն է բարբառել մեծ

Եվ իմ մտքերի, մտածումների հույզերը 

թաքուն 

Իբրև չար գործեր` կատարված արդեն, 

խոստովանելով, 

 Քո առջև պիտի տարածեմ բոլոր, Աստված իմ և Տեր, 

Քանզի ի՛նչ չափով որ պիտի չափեմ 

մեղադրանքն անձիս, 

Միևնույն չափով պիտի աննվազ քո 

գթությա՜նը ես արժանանամ, 

Ընդունելով քո շնորհներն առատ իմ 

ամենամեծ պարտքերի տեղակ: 

Որքան ճարակեն վերքերն անհնար և 

անբուժելի, 

Այնքան ավելի և կրկնապատիկ բարձրյալ բժշկիդ 

Հրաշագործության իմաստությունը 

բարեմասնորեն պիտի հռչակվի: 

Հանցանքներն որքան որ ավելանան, 

Նո՛ւյնքան փոխատվիդ առատությունն 

բարեբանելով` 

Պիտի պսակվի, ըստ քո խնկելի առակի, 

ընդմիշտ

Դ

Քանզի փրկում ես դո՛ւ և դո՛ւ քավում, 

Նորոգում ես աջով քո և չորացնում 

 մատով. 

Արդարացնում ես հրամանովդ և 

ողորմությամբդ ազատում. 

Երեսովդ լուսավորում ես և քո դեմքով 

զվարճացնում. 

Բարերարում ես Հոգով քո և յուղիդ 

օծումով սփոփում 

Ու շնորհիդ ցողով զվարթացնում ես դու: 

Դո՛ւ ես տալիս մխիթարություն և 

վհատության մոռացում. 

Վերացնում խավարը վշտերի և հեծության ողբերը` ծիծաղի փոխում: 

Եվ քեզ է վայելում օրհնություն` 

գովությամբ հանդերձ, երկնքում, 

Նախահայրերից բոլոր և նրանց 

սերունդներից, 

Հավիտյանս հավիտենից. ամեն: